بررسی‌ها نشان می‌دهد که در دسترس بودن هوش مصنوعی برای این افراد نیازمند دقت و توجه بیشتری است تا اطمینان حاصل شود که این سیستم‌ها نابرابری‌ها و پیش‌داوری‌ها را تقویت نمی‌کنند. با افزایش استفاده از تکنولوژی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی (AI) در زندگی روزمره، فرصت‌های جدیدی برای بررسی نحوه تعامل افراد دارای معلولیت با این تکنولوژی‌ها به وجود آمده است. در این مقاله از ای بازی، به این موضوع پرداخته‌ایم که هوش مصنوعی چگونه می‌تواند بر شمول، نمایندگی، و عدالت برای افرادی که در جوامع حاشیه‌ای قرار دارند، به ویژه افراد دارای معلولیت، تأثیر بگذارد.
در دسترس بودن هوش مصنوعی برای همه: فرصتی برای کاهش نابرابری‌ها یا تهدیدی برای عدالت؟
شناسایی و مقابله با تعصبات معلولیت در سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی
توسعه مدل‌های هوش مصنوعی باید خطرات مربوط به افراد معلول را در نظر بگیرد، از جمله داده‌های نمایندگی نشده، خطاهای اندازه‌گیری و تعاملات غیرقابل دسترس. برای کاهش تعصبات، باید داده‌هایی جمع‌آوری شود که به درستی نمایانگر افراد با معلولیت‌های مختلف و در زمینه‌های مختلف باشد. در دسترس بودن هوش مصنوعی مستلزم گنجاندن این داده‌ها و اطمینان از اینکه سیستم‌ها به گونه‌ای طراحی شوند که قابل دسترسی برای تمامی افراد باشند، از جمله افراد دارای معلولیت‌های جسمی و ذهنی.
آسیب‌های خاص معلولیت از تکنولوژی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی
حتی سیستم‌های هوش مصنوعی که به دقت طراحی شده‌اند، ممکن است وقتی که پیاده‌سازی می‌شوند، آسیب‌هایی به همراه داشته باشند. به عنوان مثال، الگوریتم‌های هوش مصنوعی ممکن است تعاریف محدود و تاریخی از معلولیت ارائه دهند که نادیده گرفتن این تعاریف می‌تواند باعث آسیب به افراد معلول شود. در دسترس بودن هوش مصنوعی در این زمینه به این معناست که سیستم‌ها نباید به تشخیص معلولیت تنها از طریق معیارهای پزشکی بسنده کنند، بلکه باید شرایط اجتماعی و فردی را در نظر بگیرند.
توسعه و نظارت بر دسترس‌پذیری الگوریتم‌ها و داده‌ها
برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی، باید قوانینی برای دسترس‌پذیری الگوریتم‌ها ایجاد شود و بررسی‌هایی برای ارزیابی دسترس‌پذیری داده‌ها و سیستم‌های هوش مصنوعی انجام شود. به‌ویژه باید تضمین شود که افراد معلول در فرایند طراحی این سیستم‌ها مشارکت فعال دارند و اینکه داده‌ها به‌طور عادلانه جمع‌آوری و مدیریت شوند. در دسترس بودن هوش مصنوعی در این مرحله شامل آموزش و توسعه محیط‌های کاری قابل دسترس برای افراد معلول است تا بتوانند در فرایند نوآوری و طراحی مشارکت داشته باشند.
سیاست‌ها و قوانین برای دسترس‌پذیری در هوش مصنوعی
قانون‌گذاران و مقامات دولتی باید مقرراتی برای دسترس‌پذیری الگوریتم‌ها تدوین کنند تا اطمینان حاصل شود که سیستم‌های هوش مصنوعی نه تنها از نظر تکنیکی، بلکه از نظر اجتماعی نیز قابل دسترس و عادلانه هستند. به علاوه، این سیستم‌ها باید به‌طور شفاف قابل فهم و قابل تایید باشند تا افراد معلول بتوانند به راحتی از آنها استفاده کنند. در دسترس بودن هوش مصنوعی باید تضمین کند که تمامی کاربران، از جمله افراد معلول، توانایی استفاده از این سیستم‌ها را داشته باشند، بدون اینکه بار اضافی بر دوش آنها گذاشته شود.
کلام آخر
در نهایت، در دسترس بودن هوش مصنوعی به یک مسئله ارزشی تبدیل می‌شود، نه فقط تکنولوژیکی. علاوه بر استفاده از تکنیک‌های مختلف برای شمول و دسترس‌پذیری، باید در تمامی مراحل طراحی و پیاده‌سازی این سیستم‌ها به عدالت و شمول توجه ویژه‌ای شود. از آنجا که دسترس‌پذیری در دنیای دیجیتال مشابه با دسترس‌پذیری فیزیکی است، باید تلاش کنیم تا هوش مصنوعی نه تنها به نفع افراد معلول، بلکه برای تمام افراد جامعه مفید و قابل دسترس باشد.
این مقاله بر اهمیت در دسترس بودن هوش مصنوعی برای تمام اقشار جامعه، به‌ویژه افراد دارای معلولیت، تأکید دارد. همچنین، بر لزوم همکاری بین جامعه علمی، صنعت، و مقامات دولتی برای توسعه سیستم‌های هوش مصنوعی عادلانه و دسترس‌پذیر تأکید می‌کند تا همه افراد بدون استثنا از مزایای این فناوری بهره‌مند شوند.
پزشکیان فرمان اجرای تاسیس سازمان ملی هوش مصنوعی را صادر کرد، که این اقدام به عنوان گامی مهم در جهت در دسترس بودن هوش مصنوعی برای همه محسوب می‌شود. با این تصمیم، ایران وارد مرحله‌ای جدید از توسعه فناوری می‌شود که هدف آن فراهم کردن دسترسی برابر به توانمندی‌های هوش مصنوعی برای تمامی اقشار جامعه است. این گام نه تنها می‌تواند در بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند، بلکه زمینه‌ساز دنیای بدون تبعیض و شمول برای همه افراد، از جمله کسانی که به دلایل مختلف از تکنولوژی‌های پیشرفته محروم بوده‌اند، خواهد بود.
تاریخ آخرین آپدیت: 7 ماه قبل
