چند روز پیش، شرکت چینی دیپ‌سیک در سکوت خبری از نسخه جدید مدل هوش مصنوعی خود با نام R1 رونمایی کرد. این مدل ضمن ارائه عملکرد بهبودیافته، همچنان برچسب قیمتی ارزان‌تری نسبت به رقبای اصلی خود دارد.
با این حال، در تضادی آشکار با هیاهوی رسانه‌ای که نسخه اولیه این مدل در اوایل سال ۲۰۲۵ ایجاد کرده بود، این آپدیت دیپ‌سیک تقریباً هیچ واکنشی در بازار یا رسانه‌ها به همراه نداشت. این بی‌تفاوتی، سوال مهمی را مطرح می‌کند: چرا این بار کسی اهمیتی نداد؟! در این مقاله از ای بازی قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم.
جزئیات آپدیت دیپ‌سیک و مقایسه با رقبا
نسخه جدید R1، یک مدل هوش مصنوعی چینی است که تلاش می‌کند در دو جبهه قیمت و عملکرد رقابت کند. با این حال، بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که مزیت‌های رقابتی آن نسبت به گذشته کمرنگ‌تر شده است.
به گزارش بیزنس‌اینسایدر، اگرچه R1 همچنان ارزان‌تر از مدل‌های پیشتازی مانند o1 OpenAI است، اما این اختلاف کاهش یافته است. در حالی که در ابتدای سال، دیپ‌سیک ۲۷ برابر ارزان‌تر بود، این اختلاف در حال حاضر به ۱۷ برابر رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد که رقابت بر سر قیمت مدل‌های هوش مصنوعی فشرده‌تر از گذشته دنبال می‌شود.
جدول مقایسه نسخه‌های دیپ‌سیک
| ویژگی (Feature) | نسخه اولیه دیپ‌سیک (اوایل ۲۰۲۵) | آپدیت دیپ‌سیک R1 (اکنون) |
|---|---|---|
| اختلاف قیمت با رقبا | ۲۷ برابر ارزان‌تر | ۱۷ برابر ارزان‌تر |
| واکنش بازار | هیاهوی بسیار | تقریباً بدون واکنش |
| تصور از فناوری | بسیار بهینه و کم‌مصرف | استدلال‌محور و پرمصرف‌تر |
دلایل بی‌تفاوتی بازار به آخرین آپدیت دیپ‌سیک
سکوت بازار در برابر این به‌روزرسانی را نمی‌توان به حساب ضعف مدل گذاشت، بلکه باید آن را در عوامل عمیق‌تری جستجو کرد که نشان‌دهنده تغییر در فضای رقابت در هوش مصنوعی است.
بلوغ بازار و کاهش نگرانی‌های رقابتی
تحلیلگران بر این باورند که بازار هوش مصنوعی به سطح جدیدی از بلوغ رسیده است. به گفته راس سندلر از Barclays، «انتشار دیپ‌سیک این‌بار بدون حتی یک موج کوچک آمد و رفت.» این گفته بیانگر آن است که سرمایه‌گذاران و فعالان این حوزه دیگر با معرفی هر مدل جدید دچار نگرانی یا هیجان‌زدگی افراطی نمی‌شوند و درک کرده‌اند که برتری ناگهانی و مطلق یک مدل بر دیگری، امری بعید است.
کاهش تفاوت عملکرد و تمرکز بر توزیع
یکی از دلایل اصلی این آرامش، همگرایی عملکرد مدل‌های مختلف است. از آنجایی که اکثر مدل‌های پیشرو از مجموعه داده‌های مشابهی برای آموزش استفاده می‌کنند، تفاوت در توانایی‌های آن‌ها به تدریج کاهش یافته است. در نتیجه، عواملی مانند قیمت و مهم‌تر از آن، کانال‌های توزیع، به فاکتورهای اصلی رقابت تبدیل شده‌اند.
چالش نفوذ در بازار جهانی
با وجود کیفیت فنی بالا، مدل دیپ‌سیک هنوز نتوانسته است نفوذ گسترده‌ای در سطح جهانی و به ویژه در بازار غرب پیدا کند. کاربرانی که به اکوسیستم‌های جاافتاده‌ای مانند ChatGPT سازمانی یا گوشی‌های اندرویدی مجهز به هوش مصنوعی جمنای دسترسی دارند، تمایل طبیعی به استفاده از مدل‌های رایج‌تر و در دسترس‌تر دارند و به سادگی به سمت یک مدل جدید و کمتر شناخته‌شده حرکت نمی‌کنند.
بازنگری در تصورات اولیه از فناوری دیپ‌سیک
اوایل سال ۲۰۲۵، یکی از دلایل هیاهوی اولیه پیرامون دیپ‌سیک، این تصور بود که این شرکت به فناوری بسیار بهینه‌تری دست یافته که به زیرساخت محاسباتی کمتری نیاز دارد. اما آپدیت دیپ‌سیک و معرفی مدل‌های استدلال‌محور (Reasoning-based models) مانند R1 این تصور را به چالش کشید.
در واقعیت، مدل‌های استدلال‌محور به دلیل تولید توکن‌های جدید در هر مرحله از تفکر، حتی به توان پردازشی بیشتری نیاز دارند. این موضوع نشان داد که نگرانی‌ها درباره برتری زیرساختی چین در این حوزه، شاید بیش از حد بزرگ‌نمایی شده بود.
در نهایت، ماجرای آخرین آپدیت دیپ‌سیک به خوبی نشان می‌دهد که دوران هیجانات اولیه در بازار هوش مصنوعی به پایان رسیده و اکنون موفقیت در این عرصه بیش از آنکه به یک جهش فنی ناگهانی وابسته باشد، به استراتژی‌های هوشمندانه در قیمت‌گذاری، توزیع و یکپارچه‌سازی با پلتفرم‌های موجود بستگی دارد.
تاریخ آخرین آپدیت: 2 هفته قبل
