نیشابور یکی از مهم ترین شهرهای تاریخی ایران است که در طول تاریخ، دوران های پرشکوه و تراژدی های تلخی را تجربه کرده است. اخیراً امیرحسین صدیق، بازیگر محبوب، در برنامه «هزار و یک» به روایت رازهای ناگفته نیشابور پرداخت. او درباره معنای نام نیشابور، دوران طلایی آن و حوادث تلخی همچون حمله مغول ها صحبت کرد.
معنای نام نیشابور
بسیاری از مردم ایران شاید ندانند که نام نیشابور ریشه ای تاریخی دارد. به گفته امیرحسین صدیق، یکی از رازهای ناگفته نیشابور این است که نام نیشابور از «نیاب شاپور» گرفته شده است، یعنی شهر ساخته شده به نیابت از شاپور، پادشاه ساسانی. برخی دیگر نیز اعتقاد دارند که این نام از «نه شاه پور» آمده است، چرا که در دوران گذشته، به دلیل جنگ های متعدد، نه پادشاه به صورت پی در پی در این منطقه حکومت کردند. این موضوع نشان می دهد که نیشابور از دیرباز یک مرکز مهم حکومتی و فرهنگی در ایران بوده است.
نیشابور، پایتخت شرق ایران و مرکز علم و دانش
در دوره های مختلف تاریخی، نیشابور یکی از مهم ترین شهرهای ایران و حتی جهان اسلام بوده است. این شهر به عنوان پایتخت شرق ایران شهرت داشته و بسیاری از دانشمندان، شاعران و اندیشمندان در آن زندگی کرده اند. از جمله بزرگان این شهر می توان به عمر خیام، عطار نیشابوری و بسیاری دیگر اشاره کرد که آثار ارزشمندی از خود به جا گذاشته اند.
یکی از رازهای ناگفته نیشابور مربوط به دوران حضور امام رضا (ع) در این شهر است. امیرحسین صدیق در برنامه خود اشاره کرد که هنگام عبور امام رضا (ع) از نیشابور، مردم این شهر برای ثبت سخنان ایشان، ده هزار حامدان طلا تهیه کردند که از آن ها برای نوشتن استفاده می شد. این روایت نشان می دهد که مردم نیشابور تا چه اندازه به علم و دانش علاقه مند بودند و برای حفظ و انتقال دانش ارزش قائل می شدند.
حمله مغول ها
نیشابور، با تمام شکوه و عظمت خود، در قرن هفتم هجری با یکی از تلخ ترین حوادث تاریخ رو به رو شد. در حمله مغول ها، این شهر به طور کامل ویران شد. گفته می شود که مغول ها تمام مردم شهر را از دم تیغ گذراندند و برای اطمینان از نابودی کامل، خاک شهر را شخم زدند و روی آن آب بستند تا هیچ اثری از زندگی در نیشابور باقی نماند. این حادثه یکی از دردناک ترین فجایع تاریخ ایران است که هنوز هم از آن به عنوان نقطه عطفی در تاریخ نیشابور یاد می شود.
نیشابور امروز
با وجود آن‌که نیشابور در گذشته ویرانی های بسیاری را تجربه کرده است، اما همچنان به عنوان یکی از شهرهای مهم ایران شناخته می شود. امروزه بقایای تاریخی این شهر از جمله تپه های باستانی، آرامگاه بزرگان و آثار به جا مانده از گذشته، نشان دهنده تاریخ غنی آن هستند. یکی از مناطق دیدنی نیشابور، تپه ای معروف به «تپه شادی» است که گفته می شود خرابه های نیشابور قدیم در آنجا قرار دارند.
جمع بندی
نیشابور شهری است که در طول تاریخ، هم دوران طلایی علم و فرهنگ را تجربه کرده و هم طوفان های سهمگین و ویرانی های بزرگ را دیده است. از نام و ریشه تاریخی آن گرفته تا نقش آن در توسعه علم و فرهنگ اسلامی و سرانجام فاجعه حمله مغول ها، این شهر همواره بخشی از تاریخ پرافتخار ایران بوده است. با وجود همه این اتفاقات، نیشابور هنوز زنده است و میراث فرهنگی آن همچنان مورد توجه قرار دارد.
تاریخ آخرین آپدیت: 3 ماه قبل
