سینمای دفاع مقدس در ایران همواره جایگاه ویژه‌ای داشته و فیلم‌های ساخته‌شده در این ژانر، توانسته‌اند بخش‌هایی از تاریخ مقاومت و ایثار را به تصویر بکشند. فیلم سینمایی پیشمرگ ساخته علی غفاری، جدیدترین اثری است که با محوریت یکی از فرماندهان تأثیرگذار دوران دفاع مقدس، یعنی شهید سعید قهاری سعید تولید شده است. این فیلم که توسط بنیاد فرهنگی روایت فتح ساخته شده، روایتگر مقطعی از زندگی این شهید پس از جنگ تحمیلی است. اما آیا این فیلم صرفاً یک اثر بیوگرافی-جنگی است، یا با روایتی متفاوت و سینمایی می‌تواند توجه مخاطبان عام را نیز جلب کند؟
داستان فیلم سینمایی پیشمرگ؛ روایتی از ایثار و فرماندهی
«پیشمرگ» به برشی از زندگی شهید سعید قهاری سعید می‌پردازد. این فرمانده، از چهره‌های شناخته‌شده دفاع مقدس بود که پس از جنگ نیز نقشی کلیدی در تأمین امنیت مناطق غربی کشور داشت. او در سال ۱۳۸۵، تنها چند ماه پس از فرماندهی لشکر ۳ نیروی مخصوص حمزه سیدالشهدا به شهادت رسید.
فیلم سینمایی پیشمرگ با بازسازی مقاطع مهمی از زندگی این فرمانده، تلاش دارد علاوه بر نمایش بُعد نظامی شخصیت او، نگاه انسانی و شخصی‌تری نیز به وی داشته باشد. فیلمبرداری این اثر در چندین شهر مختلف انجام شده که از نقاط قوت آن محسوب می‌شود، چراکه بازسازی واقع‌گرایانه شرایط آن دوران، نقش مهمی در باورپذیری فیلم دارد.
شهید سعید قهاری؛ از همراهی با چمران تا فرماندهی لشکر
برای درک بهتر اهمیت سوژه فیلم، باید کمی به زندگی شهید سعید قهاری بپردازیم. او در سال ۱۳۵۸ در ماجرای پاوه همراه با دکتر مصطفی چمران بود. پس از آن، در عملیات‌های مختلف، در کنار چهره‌های بزرگی مانند شهید احمد متوسلیان و احمد کاظمی حضور داشت و سرانجام فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا شد.
او نه‌تنها در جبهه‌های جنگ، بلکه در دوران پس از جنگ نیز درگیر مبارزه با عناصر ضدانقلاب در مناطق مرزی غرب کشور بود و نقش مهمی در تأمین امنیت آن مناطق ایفا کرد. سرانجام، در سال ۱۳۸۵، در جریان یک درگیری، به شهادت رسید.
بازیگران و عوامل؛ حضور چهره‌های مطرح و تازه‌نفس
یکی از نکات قابل توجه فیلم سینمایی پیشمرگ، ترکیب بازیگران آن است. مهدی نصرتی که نقش شهید سعید قهاری را ایفا می‌کند، همراه با بازیگرانی چون الناز ملک، ساناز سعیدی، حسام منظور و آرش آصفی، به این فیلم جان بخشیده‌اند.
الناز ملک، که با سریال «زخم کاری» و ایفای نقش سیما به شهرت رسید، این بار در نقشی متفاوت ظاهر شده است. همچنین، ساناز سعیدی و حسام منظور که سابقه درخشانی در تلویزیون دارند، به ترکیب بازیگران فیلم اضافه شده‌اند.
دیگر عوامل فیلم سینمایی پیشمرگ عبارتند از:
نویسنده: صابر الله‌دادیان
مدیر فیلمبرداری: پیمان عباس‌زاده
تدوین: حمید نجفی‌راد
آهنگساز: بهزاد عبدی
طراح صحنه: محمدرضا شجاعی
طراح لباس: بهزاد آقابیگی
علی غفاری؛ فیلمسازی که به سینمای جنگ وفادار مانده است
علی غفاری که نامش با فیلم‌های دفاع مقدس گره خورده، پیش از این نیز در این ژانر آثار مهمی ساخته است. او با فیلم «استرداد» در جشنواره فجر خوش درخشید و با فیلم «تک‌تیرانداز» توانست سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی را به دست آورد.
با توجه به سوابق او، مشخص است که «پیشمرگ» نیز با همان نگاه حرفه‌ای به فیلم‌های دفاع مقدس ساخته شده است. اما سوال اصلی اینجاست که آیا این فیلم می‌تواند نظر منتقدان و مخاطبان را به خود جلب کند؟
تحلیل و نقد اولیه؛ آیا «فیلم سینمایی پیشمرگ» یک فیلم سفارشی است؟
همواره فیلم‌های ساخته‌شده در حوزه دفاع مقدس، با این سوال مواجه بوده‌اند که آیا فیلمی هنری و سینمایی هستند، یا اثری سفارشی و تبلیغاتی؟ برخی منتقدان بر این باورند که فیلم‌های ساخته‌شده توسط نهادهای فرهنگی وابسته به نظام، عمدتاً فاقد جذابیت دراماتیک هستند و بیشتر جنبه‌ای شعاری دارند.
اما در مقابل، برخی دیگر معتقدند که ساخت چنین فیلم‌هایی، نه‌تنها برای حفظ تاریخ و فرهنگ ایثار و شهادت ضروری است، بلکه می‌تواند به روایت واقعی و انسانی از قهرمانان ملی کمک کند. «پیشمرگ» می‌تواند در این دسته دوم قرار بگیرد، مشروط بر اینکه روایت سینمایی آن بتواند با عمق دراماتیک و شخصیت‌پردازی مناسب همراه شود.
آیا «فیلم سینمایی پیشمرگ» در گیشه موفق خواهد شد؟
سینمای دفاع مقدس در سال‌های اخیر، عملکرد متغیری در گیشه داشته است. برخی آثار مانند «تک‌تیرانداز» و «ایستاده در غبار» با استقبال خوبی مواجه شدند، در حالی که برخی دیگر چندان موفق نبودند.
با توجه به ترکیب بازیگران، نام کارگردان، و حمایت بنیاد روایت فتح، احتمال موفقیت این فیلم در جشنواره فجر بالاست. اما میزان فروش آن در گیشه به استقبال مردم و کیفیت داستان‌پردازی بستگی دارد.
نتیجه‌گیری؛ فیلم سینمایی پیشمرگ، آزمونی برای سینمای جنگ
«پیشمرگ» در نقطه‌ای ایستاده که می‌تواند یا یک اثر تأثیرگذار در سینمای جنگ باشد، یا صرفاً یک فیلم دیگر در لیست آثار سفارشی. حضور علی غفاری به‌عنوان کارگردان، ترکیب بازیگران توانمند، و انتخاب سوژه‌ای مهم، همه از نقاط قوت این فیلم محسوب می‌شوند.
اما اینکه فیلم بتواند فراتر از یک روایت خشک تاریخی، به یک اثر دراماتیک قوی تبدیل شود، نکته‌ای است که فقط پس از اکران عمومی و نقدهای سینمایی مشخص خواهد شد. باید دید که آیا «فیلم سینمایی پیشمرگ» می‌تواند در میان فیلم‌های دفاع مقدس، جایگاهی ماندگار پیدا کند یا خیر.
تاریخ آخرین آپدیت: 5 ماه قبل
